Akran zorbalığı nedir? Hangi davranışlar bu durumun içine girer ?

Zorbalık okullarda oldukça yaygın bir şiddet türüdür. Yaşça küçük olan ya da fiziksel olarak daha güçsüz olan öğrenci(ler)in, yaşça büyük ya da güçlü olan öğrenciler tarafından  fiziksel, duygusal, sosyal ve sözel saldırılarına maruz kalmasıdır. Zorbalık bir çocuğun ya da ergenin okulu bırakması, hatta intihar etmesine neden bile olabilir.

Zorbalığa maruz kalan çocukları nasıl anlarız ?

1. Çocuğunuzun vücudunda nedenini tam olarak açıklayamadığı morluk ve çizikler varsa,
2. Yırtılmış ya da hırpalanmış elbiselerle eve geliyorsa,
3. Kişisel eşyaları kayboluyorsa ya da hırpalanıyorsa,
4. Çocuğun tarif edemediği baş, mide gibi ağrıları, yeme ve uyku bozukluğu varsa,
5. Nedensiz yere ağlıyorsa veya canı sıkkınsa,
6. Okula gitmek istemiyorsa,
7. Olağandışı öfke patlamaları yaşıyorsa,
8. Arkadaşlarıyla oyun oynamak istemiyorsa,
9. Okul gidiş-geliş yolunu değiştirmek istiyorsa,
10. Okuldaki başarısında bir düşüş varsa,
11. Neden göstermeden ek para istiyorsa zorbalığa maruz kalıyor olabilir.

Hangi yaş aralığında görülür ?

Anaokulundan liseye hatta üniversiteye kadar birçok alanda görülen bir sorundur. En sık görülen yaş gurubu aralığı 7-15 yaştır.

Türkiye’de görülme sıklığı ne ?

Maalesef bu konuda geniş çaplı bir araştırma henüz yapılmış değil. Ancak okullarda çok yaygın bir şiddet türü olduğunu ve bu sorundan müzdarip bir çok çocuk ve aileinin çözüm için psikolojik yardım aldığını söyleyebilirim.

Zorbalığın sonuçları nelerdir ?

1. Zorbalıkla  baş edemedikleri için yoğun bir utanç ve yenilgi duygusuyla içe kapanıp dış dünyadan uzaklaşırlar.
2. Zorbalığa maruz kalan çocuk kendini önemsiz, değersiz hissedip yoğun kaygı ve depresyon yaşayabilir ki bu da kendine zarar verme ya da öz kıyım gibi bir eyleme neden olabilir.

Zorbalık yapan çocuklar açısından durum nedir ?

1. Gerekli önlem ve yardım alınmazsa zorbalığa başvuran öğrencilerin ileriki yaşamlarında suç işlemeye devam ettikleri görülür.
2. Zorba çocuklar ergenlik ve yetişkinlikte kişilerarası ilişkilerde bir çok sorun yaşarlar.

 Ailelere düşenler neler ?

1. Çocukları gereken tepkiyi vermedikleri için hiç bir zaman suçlamamak, eleştrmemek öncelilikli ebeveyn tutumu olmalı,
2. Ebveynler çocuklarının sözel ve davranışsal olarak kendilerini koruma  becerilerini geliştirmeli,
3. Çocuklarının benlik saygısının onarılması için ebeveyleirn çocuğun güçlü yanlarını fark etmesi ve kullanması için fırsatlar vermesi,
4. Beklenmedik durum ve olaylar çocukların başa çıkma ve sorun çözme becerilerini geliştirmesine yardımcı olma,
5. Ebeveynler olumsuz duygularını ifade etmem fırstaları vererek çouk/ergenlerin bu tür duygulara tolere etme becerisi sağlamalıdırlar.

Öğretmen ve okula düşen sorumluluklar nelerdir ?

1. Öğrencilere zorbalık  ve sonuçları hakkında  bilgilendirici seminerler verebilir.
2. Bu tür davranışlarının kabul edilmeyeceğine ve yapıldığı takidirde sonuçlarının ne olacağına dair açık ve sağlam sınırlar koyabilir.
   1. Zorba olan ve zorbalığa maruz kalan çocukların gerekli yardımı almaları için veli, okul, aile ilişkisini geliştirmelidir.
   2. Sınıf içi ve sınıf dışı güvenlik/gözlem  önlemlerini almalıdır.
   3. Okuldaki psikolojik danışmanlık birimini aktif olarak kullanmalı ve çocuklara bu birimin varlığı sıklıkla hatırlatılmalıdır.
   4. Öğrencilerin enerjilerini daha yapıcı bir biçimde kullanmalarını sağlamak için sportif/yaratıcı  faaliyetlere yönlendirmelidir.

Ayten Zara